Otrzymaliście kosztowne prezenty ślubne? Pamiętajcie o zgłoszeniu darowizny w Urzędzie Skarbowym.
Pełni optymizmu po złożeniu przysięgi małżeńskiej, planujecie podróż poślubną i zastanawiacie się jak wykorzystać otrzymane prezenty ślubne. Niektóre z nich przedstawiają pokaźną wartość lub otrzymaliście w sumie sporo gotówki? Pamiętajcie o zgłoszeniu się do Urzędu Skarbowego, zanim to on zwróci się do Was.
Mimo coraz wyższej świadomości prawnej i łatwości znalezienia informacji, dużo par nawet nie myśli o opodatkowaniu prezentów ślubnych. Z drugiej strony są osoby, które mając świadomość obowiązków podatkowych, nie zgłasza otrzymanych darowizn, bo “przecież nikt tego nie robi”. Jeszcze inni uważają, że prezentów ślubnych zgłaszać nie trzeba. Nic bardziej mylnego! Darowiznę powyżej określonych ustawowo progów trzeba zgłosić, aby uniknąć konsekwencji za niezgłoszenie wzbogacenia się lub aby skorzystać z przysługujących ulg podatkowych. Zgłaszając darowiznę oszczędzicie sobie stresu, ale także pieniędzy, w razie zbadania Waszych przychodów przez Urząd Skarbowy.
Kiedy muszę zgłosić darowiznę?
Na wstępie rozwiejmy wątpliwości i wskażmy czym jest darowizna, a czym podatek od darowizny.
Darowizną nazywamy bezpłatne świadczenie darczyńcy kosztem swego majątku na rzecz obdarowanego(Kodeks cywilny), czyli sytuację, w której jedna osoba podarowuje swoją rzecz czy pieniądze drugiej osobie.
Według ustawy o podatku od spadków i darowizn[1] podatkowi od darowizny, podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, otrzymanych m.in. w drodze darowizny.
Kiedy zatem muszę zgłosić otrzymane pieniądze lub rzeczy?
Podatnik musi zgłosić darowiznę właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego– obowiązek podatkowy powstaje najczęściej z dniem otrzymania darowizny.
UWAGA! Jeśli otrzymasz darowiznę od rodziców, dziadków czy rodzeństwa (pełny katalog osób podajemy poniżej) i zgłosisz darowiznę w terminie 6 miesięcy od dnia jej otrzymania, otrzymasz zwolnienie od podatku! Warunkiem jest jednak terminowe zgłoszenie tego faktu do Urzędu Skarbowego.
Kiedy przysługuje mi ulga podatkowa?
Od podatku od darowizny zwolnione są osoby, które otrzymały darowiznę od: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy, jeżeli zgłoszą ją właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli najczęściej w dniu jej otrzymania.
Ważne jest tu podkreślone słowo “jeżeli”- gdy nie zdążymy zgłosić darowizny w ciągu 6 miesięcy, będziemy musieli zapłacić podatek od tak otrzymanej darowizny według zwykłych stawek podatkowych i nie uda nam się wytłumaczyć w skarbówce, że zabrakło nam czasu na wcześniejsze dokonanie zgłoszenia.
Istnieje jeszcze zagadnienie kwot wolnych od podatku- czy zatem wszystko co otrzymam muszę zgłosić?
Czy muszę zgłosić wszystkie otrzymane prezenty?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, przedstawiamy poniżej kwoty zwolnione od podatku oraz grupy podatkowe, czyli wskazanie jakie osoby należą do poszczególnej grupy, od której otrzymujemy darowiznę.
Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:
1) 10 434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 7878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 5308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.
Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III – innych nabywców.
Jeśli zsumowane darowizny dla każdej z grup podatkowych nie przekraczają wymienionych wartości, nie trzeba zgłaszać otrzymanych rzeczy/pieniędzy. Należy jednak pamiętać, że wliczamy tutaj otrzymane korzyści z ostatnich 5 lat. Najłatwiej zobrazować to na przykładzie:
Anna otrzymała od matki 5 tysięcy złotych w 2020 r. na zakup samochodu. W 2022 r. Anna chce wziąć ślub, dlatego matka dała jej 10 tysięcy złotych na pokrycie części kosztów organizacji ślubu. Anna w ciągu ostatnich 5 lat otrzymała od matki kwotę 15 tysięcy złotych- czy musi zgłaszać ten fakt do urzędu skarbowego? Tak, gdyż wartość ta przekracza kwotę wolną od podatku, czyli 10 434 zł(zgodnie z progiem dla I grupy podatkowej). Anna zapłaci podatek według określonych w ustawie stawek od kwoty powyżej 10 434 zł, czyli od kwoty 4 566 zł.
Tu pojawia się także pytanie czy Urząd Skarbowy może sprawdzić ile pieniędzy otrzymaliście w gotówce, które schowaliście do przysłowiowej “skarpety”? Oczywiście nikt nie będzie w stanie tego zweryfikować, jednak jeśli postanowicie za otrzymane pieniądze spłacić kredyt, kupić dom czy samochód, z pewnością nie umknie to uwadze Urzędu.
Jak mogę zgłosić darowiznę?
Darowiznę zgłaszamy do właściwego dla naszego miejsca zamieszkania Urzędu Skarbowego na specjalnym formularzu urzędowym, który można złożyć online przez portal www.podatki.gov.pl na drukach SD- wybierzcie odpowiedni druk(SD-3 dla spadków i darowizn, SD-Z2 dla spadków i darowizn otrzymanych od osób z tzw. I grupy podatkowej).
Darowiznę można zgłosić także wypełniając odpowiedni formularz i zanosząc go osobiście do Urzędu Skarbowego lub nadając formularz pocztą.
UWAGA! Darowizna pieniężna powinna zostać potwierdzona dokumentem, wymienionym w formularzu, czyli:
- dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy,
- na rachunek nabywcy, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub
- przekazem pocztowym.
Dla darowizn rzeczowych warto sporządzić prostą umowę darowizny.
Złożenie formularza jest bezpłatne.
Kto zapłaci podatek?
Podatek od darowizny płaci osoba obdarowana- jeśli zatem boisz się zgłosić otrzymane od rodziców pieniądze, aby nie narazić ich na koszty, nie masz czym się przejmować- podatek płaci jedynie osoba, która otrzymała darowiznę.
[1]Dz. U. 1983 Nr 45 poz. 207, Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1963 r.- Kodeks Cywilny, Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93.
Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, Dz. U. 1983 Nr 45 poz. 207.
