Pracodawca odwołał mnie z urlopu przez maila. Czy muszę wrócić do pracy?
Zbliża się okres urlopowy i wielu pracowników planuje pełne wrażeń wakacje na dalekich egzotycznych plażach… a co jeśli tych wrażeń chce dostarczyć pracodawca odwołując pracownika z urlopu?
Czym jest odwołanie z urlopu?
Odwołanie z urlopu (art. 167 Kodeksu Pracy) jest możliwe i jest to o wiele dalej idąca ingerencja w prawa pracownika niż przesunięcie urlopu. Może ona nastąpić jedynie w warunkach wskazanych w Kodeksie Pracy. Tymi warunkami są:
– wystąpienie okoliczności nieprzewidzianych w chwili rozpoczynania urlopu,
– nieobecność pracownika w zakładzie pracy, ze względu na powyższe okoliczności, jest konieczna.
Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu jedynie w wyjątkowych sytuacjach, tzn. gdy potrzeby pracodawcy nie mogłyby być zaspokojone bez obecności pracownika przebywającego na urlopie.
Warto tu zwrócić uwagę w szczególności na pierwszą przesłankę, bowiem jeżeli pracodawca wiedział lub mógł domyślać się, że zachodzą okoliczności uzasadniające pozostanie pracownika w pracy zanim udał się na urlop, powinien skorzystać z przesunięcia urlopu, nie zaś czekać aż pracownik uda się na odpoczynek.
Kiedy odwołanie pracownika z urlopu będzie skuteczne?
Odwołanie musi dotrzeć do pracownika. Odwołanie pracownika z urlopu za pomocą poczty elektronicznej nie będzie skutecznym złożeniem oświadczenia przez pracodawcę, tym bardziej, jeżeli nastąpi na adres mailowy, który zwykle nie służy do bieżącej komunikacji między pracodawcą i pracownikiem.
Skutecznym odwołaniem z urlopu będzie takie oświadczenie pracodawcy, z którym pracownik miał szansę się zapoznać z jego treścią. W rzeczywistości takie odwołanie możliwe jest tylko gdy pracodawca zna miejsce pobytu pracownika lub może się z nim skomunikować, natomiast oczywistym jest, że pracownik nie jest zobowiązany do podania takich informacji.
Oświadczenie pracodawcy musi też być wykonalne, tj. pracownik musi mieć realną możliwość wykonania takiego polecenia. Jeżeli pracownik spędza wakacje w miejscu odległym od domu, oczywistym jest, że może nie mieć możliwości stawić się w pracy następnego dnia. Za takie działanie pracownik nie może zostać pociągnięty do odpowiedzialności.
Czy za brak odpowiedzi na oświadczenie pracodawcy pracownik może zostać zwolniony?
Odwołanie z urlopu jest poleceniem i jeżeli jest zgodne z prawem, to za jego niewykonanie grożą pracownikowi sankcje przewidziane w Kodeksie pracy aż do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia (art. 52 Kodeksu Pracy).
Czy pracodawca zwróci pracownikowi koszty za wczasy?
Tak, pracodawca jest zobowiązany do zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika, pozostających w bezpośrednim związku z odwołaniem z urlopu. Dotyczy to np. opłaconego zakwaterowania, biletów lotniczych czy opłat za atrakcje turystyczne. Co więcej dotyczy to nie tylko kosztów poniesionych na samego pracownika, ale także członków jego rodziny, z którymi odbywał podróż.
Można się domagać jedynie zwrotu kosztów, których pracownik nie poniósłby, gdyby nie został odwołany z urlopu. Nie są kosztami korzyści, które pracownik mógłby uzyskać (np. wykonując odpłatnie pracę na rzecz osoby trzeciej). Jeżeli jednak odwołanie z urlopu było bezprawne, wówczas pracownik może ubiegać się o utracone korzyści.
Ważne jest, że pracownik musi udowodnić wysokość poniesionych kosztów o jakie się ubiega.
Odwołanie z urlopu, a prawo do nieprzerwanego 14-dniowego odpoczynku.
Każdy pracownik ma prawo do nieprzerwanego 14-dniowego odpoczynku. Spokój urlopowy może zostać naruszony przez instytucje odwołania z urlopu, dlatego ustawodawca przewidział rygorystyczne przesłanki legalności takiego odwołania.
Ważne jest, że pracodawca nie może zobowiązać pracownika do przebywania podczas urlopu w miejscu, w którym będzie mógł odebrać telefon czy kontaktować się za pośrednictwem Internetu. Zdaniem Sądu Najwyższego* zobowiązanie pracownika przez pracodawcę do pozostawania w gotowości do pracy czy wymuszanie na nim świadczenia pracy w czasie urlopu wypoczynkowego (werbalne, pozawerbalne – przez presję psychiczną lub spowodowane wadliwą organizacją pracy, powodującą konieczność wykonywania obowiązków pracowniczych w tym okresie) stanowi zaprzeczenie istoty urlopu wypoczynkowego, przeznaczonego na czas niezakłóconego odpoczynku pracownika.
Autor artykułu: Karina Mazurek-Rakus
