Za oknami piękna słoneczna pogoda, a Ty jesteś w pracy? Niełatwo skupić się na obowiązkach, gdy temperatura odbiera nam koncentrację. Pracodawca, dbając o pracowników, ma również dodatkowe obowiązki, gdy upały dają się we znaki nawet miłośnikom tropikalnej aury.
Pracodawca powinien poprawiać komfort pracy podczas upałów. Jak to zrobić?
Skrócenie czasu pracy
Skrócenie dziennego czasu pracy jest jednym ze sposobów na zwiększenie komfortu pracy pracowników, gdy upały odbierają siły i koncentrację. Jak można się domyślić, nie będzie to częste remedium na problemy z wysoką temperaturą, bowiem pracownikowi przysługuje w dalszym ciągu prawo do pełnego wynagrodzenia. Pozwolenie na wcześniejsze wyjście z pracy jest tylko dobrą wolą pracodawcy i nie będzie mógł on tu liczyć na oszczędności.
Przerwy regeneracyjne
To popularne rozwiązanie pracodawców, którzy mają możliwości w swoim zakładzie pracy np. na zapewnienie pracownikom przerwy na ochłodzenie się w klimatyzowanym pomieszczeniu. Same przerwy nie muszą oczywiście oznaczać, że pracodawca musi takie miejsce zorganizować, ale jeśli takie ma warto, aby z niego skorzystał. Dodatkowa przerwa, niezależna od tej zapewnionej przez ustawodawcę w Kodeksie Pracy, może być prawdziwą ulgą dla pracowników, którzy mogą wypocząć i się ochłodzić. Ich wydajność wówczas znacznie wzrasta, a organizm będzie gotowy do działania. Zrobienie dodatkowej przerwy, czyli pozornie utrata produktywnych godzin w pracy, w rzeczywistości może okazać się najbardziej opłacalnym zabiegiem pracodawcy z uwagi na lepszą wydajność pracowników.
Temperatura pomieszczeń
Prawo nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia w pomieszczeniach odpowiedniej temperatury, wymiany powietrza oraz zabezpieczenia przed wilgocią, a także niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, ale… ustawodawca nie określił maksymalnej temperatury powietrza, w jakiej praca może być wykonywana. (Tak, minimalna temperatura została ustalona na nie niższą niż 14 stopni Celsjusza, a w pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18 stopni).
Rozporządzenie w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów wskazuje natomiast konkretnie jakie wartości temperatury nakładają na pracodawcę obowiązek zapewnienia napojów. Na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 stopni Celsjusza, pracodawca zapewnia pracownikom napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby.
Dodatkowo pracodawcy decydują się czasem, by w dodatku do wody pitnej, dostarczać pracownikom także suplementów diety w postaci musujących tabletek z witaminami i minerałami. Warto tu jednak zaznaczyć, że decyzję o udostępnianiu takich suplementów (stosownie do art. 3 ust. 3 pkt 39 ustawy z 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia suplement diety to środek spożywczy, a nie produkt leczniczy) pracodawca winien poprzedzić konsultacją z lekarzem medycyny pracy i przede wszystkim pouczyć, że o ich zażywaniu decyduje sam pracownik- oczywiście nie można nakazać korzystania z takich środków.
Praca na otwartej przestrzeni
Przy pracy na otwartej przestrzeni ustawodawca zapewnił szereg zapisów dotyczących zbyt niskiej temperatury, gdzie pracodawca ma obowiązek zapewnić pomieszczenia do ogrzania się, odzież gwarantującą mniejszą utratę ciepła czy fakt udostępnienia miejsca do podgrzewania posiłków. Nie mówi się tu o upałach. Kodeks Pracy oraz rozporządzenie w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów wskazuje jednak, że praca na otwartej przestrzeni przy temperaturze otoczenia poniżej powyżej 25 stopni Celsjusza jest pracą w warunkach szczególnie uciążliwych, dlatego też zapewnienie napojów, których rodzaj i temperatura powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy, jest obowiązkiem pracodawcy. Napoje powinny być dostępne dla pracowników w ciągu całej zmiany roboczej.
Czy pracodawca może zostać ukarany?
Tak, jeśli nie zapewni bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. O ile skrócenie czasu pracy czy przerwy regeneracyjne to dobra wola pracodawcy, o tyle zapewnienie napojów pracownikom w określonych wyżej warunkach to bezwzględny obowiązek pracodawcy, więc w razie jego niespełnienia pracodawca może narazić się na karę grzywny nawet do 30 000 zł!
Musimy pamiętać także o obowiązkach, jakie ciążą na pracownikach. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego. Takim zagrożeniem może być właśnie praca w zbyt wysokiej temperaturze, która może spowodować niedyspozycję pracownika do wykonania swoich obowiązków, np. przez zaburzenie jego możliwości poznawczych i psychofizycznych podczas pracy. Podobnie jak pracownik nie powinien do pracy przychodzić chory, tak nie powinien wykonywać jej, gdy organizm nie pozwala na bezpieczne wykonanie zadań, a dolegliwości te powstały już podczas pobytu w pracy.
Źródła:
- Ustawa Kodeks Pracy
- ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów
- ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
- Ustawa z dnia 25.08.2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia.
