Postępowanie restrukturyzacyjne to szereg działań mających na celu uniknięcie upadłości firmy. Powinny sięgnąć po nią przede wszystkim firmy mające poważne problemy finansowe.
Zgodnie z definicją Ustawy z dnia 15 maja 2015 r. Prawo restrukturyzacyjne, celem postępowania restrukturyzacyjnego jest uniknięcie ogłoszenia upadłości dłużnika przez umożliwienie mu restrukturyzacji w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego – również przez
przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Przepisy wspomnianej ustawy stosuje się do:
– przedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. − Kodeks
cywilny (Dz. U. z 2022 r. poz. 1360), zwanej dalej „Kodeksem cywilnym”,
– spółek z ograniczoną odpowiedzialnością,
– prostych spółek akcyjnych i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej,
– wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem oraz wspólników spółki partnerskiej.
Dwa zadnicze etapy
Zasadniczo postępowanie restrukturyzacyjne dzieli się na dwa etapy. Od tej zasady istnieje ważny wyjątek, znacznie ułatwiający proces oddłużenia. Zastosowanie postępowania restrukturyzacyjnego jest jednym z najlepszych sposobów na rozwiązanie przez przedsiębiorcę problemów ze spłatą swojego zadłużenia. Może także okazać się sposobem – zwłaszcza, gdy dłużnik sięgnie po postępowanie sanacyjne – na pozbycie się innych trudności w prowadzeniu działalności gospodarczej. Jak więc przebiega postępowanie restrukturyzacyjne?
Postępowanie restrukturyzacyjne dzieli się na dwa zasadnicze etapy:
- postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku restrukturyzacyjnego;
- „właściwe” postępowanie restrukturyzacyjne.
Jeżeli układ zostanie przyjęty przez wierzycieli, a następnie zatwierdzony przez sąd, to rozpoczyna się etap jego wykonywania. W każdym razie należy pamiętać, że restrukturyzacja – nastawiona na systemowe rozwiązanie problemów z regulowaniem swoich zobowiązań przez przedsiębiorcę – rozpoczyna się tylko na wniosek. Zasadą jest, że składa go sam dłużnik, jednak w pewnych przypadkach o restrukturyzację mają prawo wnioskować także wierzyciele.
Tym samym prawidłowe skonstruowanie wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego jest pierwszą czynnością, którą powinien wykonać dłużnik po podjęciu decyzji o skorzystaniu z procedury uregulowanej w Prawie restrukturyzacyjnym. Dokładny zakres wniosku restrukturyzacyjnego zależy od rodzaju wybranego postępowania. Jednak właściwie zawsze w tym wniosku dłużnik musi podać:
- dane pozwalające na jednoznaczną identyfikację (imię, nazwisko, PESEL albo numer KRS);
- propozycje układowe i wstępny plan restrukturyzacyjny;
- aktualny wykaz majątku z szacunkową wartością jego składników;
- wykaz wierzycieli z podaniem wartości przysługujących im wierzytelności;
- sumę wierzytelności spornych.
Skuteczne rozpoznanie wniosku rozpoczyna postępowanie w sprawie jego rozpoznania. Jeżeli wniosek zawiera braki, to wnioskodawca jest wzywany do ich uzupełnienia w zakreślonym przez sąd terminie. Oczywiście samo złożenie prawidłowo przygotowanego wniosku restrukturyzacyjnego nie oznacza, że sąd otworzy samo postępowanie restrukturyzacyjne. Wniosek ten – w przypadkach określonych przez Prawo restrukturyzacyjne – może zostać oddalony lub odrzucony.
Wyjątek na korzyść dłużników i wierzycieli
Wskazany powyżej podział na postępowanie w przedmiocie rozpoznania wniosku restrukturyzacyjnego i na samo postępowanie restrukturyzacyjne ma zastosowanie do następujących procedur:
- przyspieszonego postępowania układowego;
- postępowania układowego;
- postępowania sanacyjnego.
Inaczej rzecz przedstawia się z postępowaniem o zatwierdzenie układu. Tutaj sąd jest aktywizowany dopiero na etapie rozpoznawania wniosku o zatwierdzenie układu, a samo postępowanie rozpoczyna się na podstawie obwieszczenia, które może zostać dokonane po zawarciu przez dłużnika umowy z wybranym przez siebie nadzorcą układu. Co więcej – od obwieszczenia do złożenia wniosku o zatwierdzenie układu nie powinno minąć więcej, niż cztery miesiące. Z tych względów postępowanie o zatwierdzenie układu jest najprostszym i najszybszym spośród wszystkich postępowań. restrukturyzacyjnych.
Układ jest najważniejszy
Bez względu na to, które z postępowań restrukturyzacyjnych zostanie przez dłużnika wybrane ich podstawowy cel jest ten sam: zawarcie układu z wierzycielami. To właśnie w tym dokumencie – który wchodzi w życie tylko pod warunkiem jego zatwierdzenia przez sąd – określa się sposób restrukturyzacji zobowiązań. Poszczególne rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych regulują po prostu różne sposoby na osiągnięcie tego celu. Natomiast w postępowaniu sanacyjnym chodzi w dodatku o przeprowadzenie tzw. działań sanacyjnych, czyli o rozwiązanie innych problemów zadłużonego przedsiębiorcy, niż tylko spłata zadłużenia.
Zawsze podejmując decyzję o wyborze rodzaju sprawy restrukturyzacyjnych warto mieć na względzie specyfikę każdej z procedur. Nieuwzględnienie tych okoliczności, a co za tym idzie niedostosowanie przedmiotowego wyboru do sytuacji, w której znalazł się dłużnik może poważnie utrudnić, a nawet uniemożliwić oddłużenie, tj. zawarcie, zatwierdzenie i wykonanie układu.
Podstawa prawna:
Autor: Gabriela Sienkiewicz
