Chociaż spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zakładana jest w celu ograniczenia ryzyka ponoszenia jej długów przez wspólników są sytuacje kiedy członkowie zarządu (a funkcje te mogą będą odpowiadać za zobowiązania spółki CAŁYM SWOIM PRYWATNYM MAJĄTKIEM!
Kiedy członek zarządu odpowiada za zobowiązania spółki z o.o.?
Zasadniczo w spółce z o.o. ani wspólnicy ani członkowie zarządu nie ponoszą odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Wynika to z faktu, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jako spółka kapitałowa jest osobą prawną posiadającą odrębny majątek, z którego pokrywane są jej długi. Długi spółki nie są długami wspólników ani członków zarządu.
Jednak w sytuacji gdy spółka jest niewypłacalna i NIE został w terminie złożony przez zarząd spółki, wniosek o ogłoszenie upadłości (lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu) wtedy członek zarządu może zostać pociągnięty do odpowiedzialności za długi spółki. Odpowiedzialność ta jest wtedy nieograniczona i może dotyczyć nawet całego majątku członka zarządu! Na gruncie prawnym nazywamy to subsydiarną odpowiedzialnością członków zarządu (art. 299 Kodeksu spółek handlowych).
Kiedy spółka z o.o. jest niewypłacalna?
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest niewypłacalna gdy jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Tylko uchwycenie stanu niewypłacalności bywa czasem trudne w praktyce. W Prawie upadłościowym w art. 11 znajdziemy nie tylko definicję stanu niewypłacalności ale też domniemania, które nieco rozjaśnią nam kiedy następuje stan niewypłacalności i tak:
- Domniemywa się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza trzy miesiące. (art. 11 ust. 1a Ustawy prawo upadłościowe)
- Spółka z o.o., jest niewypłacalny także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
- Domniemywa się, że zobowiązania pieniężne dłużnika przekraczają wartość jego majątku, jeżeli zgodnie z bilansem jego zobowiązania, z wyłączeniem rezerw na zobowiązania oraz zobowiązań wobec jednostek powiązanych, przekraczają wartość jego aktywów, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający dwadzieścia cztery miesiące.
W jakim terminie należy złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości spółki z o.o.?
Wniosek o ogłoszenie upadłości należy złożyć w terminie 30 dni, licząc od dnia, w którym spółka stała się niewypłacalna.
W jaki sposób członek zarządu zostanie pociągnięty do odpowiedzialności spółki z o.o.?
Aby członek zarządu został pociągnięty do odpowiedzialności najpierw wierzyciel musi uzyskać tytuł egzekucyjny (np. prawomocny nakaz zapłaty lub wyrok zasądzający) względem spółki z o.o. i skierować swoją wierzytelność do egzekucji przez kierownika. Gdy egzekucja stanie się bezskuteczna z uwagi na brak majątku spółki, wtedy dopiero można wytoczyć powództwo o zapłatę (długu spółki) przeciw członkowi/członkom zarządu z jego/ich majątku osobistego. Członkowie zarządu odpowiadają wtedy solidarnie za zobowiązania spółki z o.o. Oznacza to, że wierzyciel może domagać się zapłaty od każdego członka zarządu z osobna, od wszystkich jednocześnie, lub niektórych z nich. Jak widać nie jest to procedura prosta ani szybka gdyż potrzeba dwóch procesów sądowych i jednego lub dwóch postępowań egzekucyjnych.
Jak członek zarządu może bronić się przed odpowiedzialnością za zobowiązania spółki z o.o.?
Członek zarządu może uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli wykaże, że:
- we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości (albo w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu)
- niezłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z winy członka zarządu, albo że
- pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości wierzyciel nie poniósł szkody,
- może więc m.in. twierdzić, że spółka nie była niewypłacalna lub był inny moment kiedy stan niewypłacalności nastąpił (np. przy spóźnionych wnioskach o ogłoszenie upadłości)
- można też powoływać się na podział kompetencji między członkami zarządu, z którego wynika, że przykładowo to inny członek zarządu był odpowiedzialny za sprawy finansowe w spółce.
Proces obrony członka zarządu jest jednak złożony i wymaga szczegółowego przeanalizowania sytuacji spółki i członka zarządu celem skutecznego opracowania argumentacji prawnej w procesie.
Jeżeli np. zarząd zgłosi wniosek o ogłoszenie upadłości w terminie, nie będzie ponosił odpowiedzialności subsydiarnej za zobowiązania spółki. Dlatego każdy kto pełni funkcję członka zarządu powinien bacznie przyglądać się finansom w spółce tak aby w razie problemów finansowych firmy zareagować w porę i złożyć ewentualny wniosek o ogłoszenie upadłości spółki.
Autorem tekstu jest radca prawny Justyna Bratek
Jeśli masz pytania, chcesz dowiedzieć się więcej, lub zastanawiasz się czy temat dotyczy Twojej sprawy zapraszamy do kontaktu:
Telefon (+48) 32 706 10 15
Email: kancelaria@emediatorlegal.pl
Pracodawco! Czy zaznajomiłeś się ze zamianami w Prawie pracy które obowiązują od 2023 r.?
Jeśli nie zapraszamy do zapoznania z podsumowaniem zmian w naszym artykule na BLOGU.
